101010.pl is one of the many independent Mastodon servers you can use to participate in the fediverse.
101010.pl czyli najstarszy polski serwer Mastodon. Posiadamy wpisy do 2048 znaków.

Server stats:

483
active users

#nasa

76 posts39 participants10 posts today

Nowy wyścig na Księżyc. USA i Chiny chcą zbudować tam reaktory jądrowe

Pierwszy wyścig kosmiczny zakończył się pozostawieniem na Księżycu flag i śladów butów. Dziś, dekady później, celem nie jest już samo lądowanie, ale budowa stałej infrastruktury, a kluczem do jej powstania jest energia.

Na naszych oczach rozpoczyna się nowy, strategiczny wyścig, w którym główną rolę odgrywają Chiny i Stany Zjednoczone, a stawką jest budowa pierwszego reaktora jądrowego na Srebrnym Globie.

W kwietniu 2025 roku Chiny ogłosiły plan budowy księżycowej elektrowni jądrowej do 2035 roku, która ma zasilać ich międzynarodową stację badawczą. W odpowiedzi, w sierpniu tego samego roku, NASA zadeklarowała, że amerykański reaktor może być operacyjny na Księżycu już do 2030 roku. Choć brzmi to jak nagła eskalacja, NASA i Departament Energii USA od lat pracują nad małymi systemami energii jądrowej na potrzeby przyszłych baz i misji kosmicznych.

Dlaczego energia jądrowa, a nie słoneczna?

Księżyc jest niegościnnym miejscem. Noc trwa tam 14 ziemskich dni, a w niektórych kraterach na biegunach, gdzie odkryto lód wodny, światło słoneczne nie dociera nigdy. To sprawia, że energia słoneczna jest zawodnym lub wręcz niemożliwym do wykorzystania źródłem zasilania w wielu kluczowych dla przyszłych baz regionach.

Mały reaktor jądrowy mógłby natomiast nieprzerwanie dostarczać energię przez ponad dekadę, zasilając habitaty, łaziki, systemy podtrzymywania życia, a nawet drukarki 3D do budowy struktur na miejscu.

Czy to legalne i co to oznacza?

Jak wyjaśniają prawnicy specjalizujący się w prawie kosmicznym, budowa reaktora jądrowego na Księżycu nie jest nielegalna. Traktat o przestrzeni kosmicznej z 1967 roku nie zabrania pokojowego wykorzystania energii jądrowej, a rezolucja ONZ z 1992 roku uznaje ją za niezbędną dla misji, gdzie inne źródła energii są niewystarczające. Kluczowe jest jednak to, że chociaż nikt nie może „posiadać” Księżyca, to budowa tak kluczowej infrastruktury jest potężnym narzędziem wpływu. Kraj, który jako pierwszy postawi reaktor, de facto „rysuje linię na księżycowej mapie”, zmuszając innych do omijania jego strefy i dostosowywania się do jego obecności.

Infrastruktura to wpływ. Budowa reaktora, zwłaszcza w bogatych w zasoby (lód wodny) rejonach bieguna południowego, cementuje obecność danego państwa i jego zdolność do korzystania z tych zasobów, potencjalnie utrudniając dostęp innym. Nie jest to roszczenie terytorialne w sensie prawnym, ale w praktyce daje ogromną przewagę strategiczną. Przyszłość Księżyca nie będzie więc zależeć od tego, kto zatknie więcej flag, ale od tego, kto, co i w jaki sposób na nim zbuduje.

Odkryto potencjalnie najmasywniejszą czarną dziurę w historii. Waży tyle, co 36 miliardów Słońc